Zrozumienie Ludzkiej Motywacji: 16 Teorii Motywacyjnych w Psychologii

Wstęp

Motywacja jest kluczowym elementem w psychologii, który wyjaśnia, dlaczego działamy, myślimy i zachowujemy się w określony sposób. Zaproponowano różne teorie, aby zrozumieć złożoności ludzkiej motywacji. Ten artykuł omawia 16 znaczących teorii, dostarczając krótkie omówienie każdej z nich, wraz z rzeczywistymi przykładami.

1. Hierarchia potrzeb Maslowa

Teoria Abrahama Maslowa sugeruje, że ludzie są motywowani przez pięć podstawowych kategorii potrzeb: fizjologiczne, bezpieczeństwa, miłości, szacunku i samorealizacji. Na przykład, Wiktoria, studentka, najpierw stara się znaleźć pracę na część etatu, aby pokryć swoje podstawowe potrzeby, takie jak jedzenie i czynsz (potrzeby fizjologiczne i bezpieczeństwa), zanim dołączy do klubów społecznych, aby nawiązać przyjaźnie i zwiększyć swoją samoocenę.

2. Dwuczynnikowa teoria Herzberga

Frederick Herzberg zidentyfikował dwa czynniki wpływające na motywację i satysfakcję pracowników: czynniki higieny i motywatory. Karol, programista, może czuć się niezadowolony, jeśli jego środowisko pracy jest hałaśliwe (słaby czynnik higieny), ale czuje się bardzo zmotywowany, gdy dostaje trudne projekty, które rozwijają jego umiejętności (motywator).

3. Teoria potrzeb McClellanda

David McClelland wyróżnił trzy główne motywatory: potrzebę osiągnięć, władzy i przynależności. Natalia, menedżerka marketingu, jest głównie napędzana potrzebą osiągnięć, dążąc do przekroczenia swoich celów sprzedażowych i zdobycia uznania w firmie.

4. Teoria oczekiwań Vrooma

Victor Vroom twierdzi, że motywacja jest wynikiem tego, jak bardzo jednostka pragnie nagrody (Walencja), oceny prawdopodobieństwa, że wysiłek doprowadzi do oczekiwanej wydajności (Oczekiwanie) oraz przekonania, że wydajność doprowadzi do nagrody (Instrumentalność). Zbigniew, przedsiębiorca, pracuje niezmordowanie, ponieważ wierzy, że dodatkowe godziny pracy bezpośrednio przełożą się na wyższe zyski firmy.

5. Teoria wzmocnienia Skinnera

Teoria B.F. Skinnera koncentruje się na idei, że zachowanie jest funkcją jego konsekwencji. Nora, nauczycielka, stosuje pozytywne wzmocnienie w swojej klasie, dając naklejki uczniom, którzy odrabiają pracę domową, zachęcając ich do dalszej pilnej pracy.

6. Teoria uczenia się społecznego Bandury

Albert Bandura podkreślił znaczenie obserwowania, modelowania i naśladowania zachowań, postaw i reakcji emocjonalnych innych. Wilhelm, młody gitarzysta, doskonali swoje umiejętności, oglądając w internecie filmy z umiejętnymi muzykami i naśladując ich techniki.

7. Teoria samodeterminacji Deci i Ryana

Teoria ta sugeruje, że ludzie są motywowani do wzrostu i zmian przez trzy wrodzone i uniwersalne potrzeby psychologiczne: autonomię, kompetencję i przynależność. Wiktoria czuje się bardzo zmotywowana w swojej pracy, ponieważ ma swobodę w sposobie wykonywania zadań, ma możliwości rozwijania swoich umiejętności i czuje silne poczucie przynależności wśród kolegów.

8. Teoria ustalania celów Locke’a

Według Edwina Locke’a, jasne i wymagające cele promują wyższą i lepszą wydajność zadania. Karol ustala konkretne kwartalne cele dla swojego zespołu programistów, co prowadzi do wzrostu produktywności i bardziej klarownego kierunku działań zespołu.

9. Teoria równości Adamsa

Teoria Johna Stacey Adamsa stwierdza, że pracownicy dążą do sprawiedliwości w wynagrodzeniu i traktowaniu w porównaniu do innych na podobnych stanowiskach. Natalia czuje się zdemotywowana, gdy odkrywa, że jej kolega, wykonujący podobną pracę, otrzymuje wyższą pensję, co skłania ją do zmniejszenia swoich wysiłków.

10. Teoria pobudzenia

Teoria ta sugeruje, że ludzie są motywowani do utrzymania optymalnego poziomu pobudzenia. Zbigniew, miłośnik adrenaliny, angażuje się w bungee jumping i wyścigi, aby utrzymać wysoki poziom pobudzenia, co sprawia, że czuje się żywy i zaangażowany.

11. Teoria napędu

Opracowana z koncepcji, że nasze działania są napędzane przez biologiczne potrzeby, które wymagają zaspokojenia. Nora je posiłek, gdy czuje głód, co jest bezpośrednią odpowiedzią na biologiczną potrzebę organizmu na składniki odżywcze.

12. Teoria bodźca

Teoria ta zakłada, że zachowanie jest kierowane na osiągnięcie pożądanych bodźców i unikanie niepożądanych. Wilhelm pracuje w nadgodzinach, aby otrzymać roczną premię oferowaną przez jego firmę, co jest bezpośrednim bodźcem motywującym jego zachowanie.

13. Teoria dysonansu poznawczego

Leon Festinger sugerował, że mamy wewnętrzny napęd do utrzymania wszystkich naszych postaw i zachowań w harmonii i unikania dysharmonii (lub dysonansu). Wiktoria czuje się nieswojo, gdy zdaje sobie sprawę, że jej styl życia nie jest zgodny z jej wartościami środowiskowymi, motywując ją do rozpoczęcia recyklingu i korzystania z transportu publicznego.

14. Teoria samoefektywności

Opracowana przez Alberta Bandurę, teoria ta koncentruje się na przekonaniu jednostki o swojej zdolności do wykonania zachowań niezbędnych do osiągnięcia określonych wyników. Karol czuje się pewny swoich umiejętności programistycznych, co motywuje go do podejmowania skomplikowanych projektów oprogramowania.

15. Teoria zachowania zasobów

Teoria ta zakłada, że jednostki dążą do zachowania, ochrony i budowania zasobów oraz są motywowane do unikania utraty zasobów. Natalia inwestuje w kompleksowy plan ubezpieczenia zdrowotnego, aby uniknąć potencjalnej utraty zasobów finansowych z powodu problemów medycznych.

16. Teoria zarządzania terrorem

Zaproponowana przez Jeffa Greenberga, Sheldona Solomona i Toma Pyszczynskiego, teoria ta omawia, jak ludzie dążą do samozachowania i są motywowani do wywierania znaczącego wpływu na świat. Nora pisze i publikuje książki dla dzieci, aby zostawić trwałe dziedzictwo.

Podsumowanie

Zrozumienie tych teorii motywacji dostarcza cennych wglądów w to, dlaczego ludzie zachowują się w określony sposób, pomagając nam lepiej zarządzać naszymi zachowaniami i wpływać na otaczających nas ludzi. Zarówno w życiu osobistym, jak i zawodowym, rozpoznanie podstawowych motywacji może prowadzić do bardziej efektywnych interakcji i wyników.