Między młotem a kowadłem: Opowieść o rodzinnych niesprawiedliwościach
– Znowu tylko ziemniaki? – wyszeptałam, patrząc na plastikową torbę, którą teściowa zostawiła na naszym progu. W środku kilka obitych bulw i słoik ogórków. Z kuchni dobiegł mnie głos męża:
– Coś się stało, Aga?
Zacisnęłam zęby. Nie chciałam znowu zaczynać tej samej rozmowy, tej, która zawsze kończyła się jego milczeniem i moimi łzami. Ale nie mogłam już dłużej udawać, że wszystko jest w porządku.
– Twoja mama była u nas. Przyniosła… – urwałam, bo głos mi zadrżał – …ziemniaki.
Marek westchnął ciężko i spuścił wzrok. Wiedziałam, że czuje się winny, ale nigdy nie potrafił stanąć po mojej stronie. Jego mama była dla niego świętością, a ja… Ja byłam tylko żoną, która ciągle narzeka.
W tym samym czasie do drzwi szwagierki, Magdy, przyjeżdżała teściowa z torbami pełnymi zakupów: świeże mięso, owoce, słodycze dla dzieci. Magda dostawała też pieniądze na nowe buty dla syna, a ja? Ja słyszałam tylko: „Wy sobie radzicie, Agnieszko. Ty zawsze dasz sobie radę.”
Pamiętam pierwszy raz, kiedy poczułam się naprawdę niewidzialna. Były urodziny mojego synka, Kacpra. Przygotowałam tort, balony, zaprosiłam całą rodzinę. Teściowa przyszła z prezentem dla Magdy – nową sukienką – i nawet nie spojrzała na mojego syna. Kacper patrzył na mnie pytająco: „Mamo, a babcia zapomniała o mnie?”
Wtedy coś we mnie pękło.
– Marek, musimy porozmawiać – powiedziałam pewnego wieczoru, kiedy dzieci już spały.
– Wiem, Aga… Ale co ja mam zrobić? To moja mama.
– A ja? Ja jestem twoją żoną! – głos mi się załamał. – Czy naprawdę nie widzisz, jak ona nas traktuje?
Marek milczał długo. W końcu powiedział:
– Może przesadzasz? Może ona po prostu… nie wie, jak okazać uczucia.
Poczułam się zdradzona. Jakby moje uczucia były mniej ważne od jego spokoju.
Z czasem zaczęłam unikać rodzinnych spotkań. Każda wizyta u teściowej była dla mnie jak egzamin z cierpliwości. Magda opowiadała o swoich problemach finansowych, a teściowa kiwała głową ze współczuciem i wyciągała portfel. Ja słyszałam tylko: „Agnieszko, ty jesteś taka zaradna.”
Zaczęłam się zastanawiać, czy to ze mną jest coś nie tak. Może rzeczywiście jestem zbyt dumna? Może powinnam prosić o pomoc? Ale przecież nie chodziło o pieniądze. Chodziło o szacunek. O to, żeby moje dzieci czuły się kochane przez babcię tak samo jak dzieci Magdy.
Pewnego dnia Kacper wrócił ze szkoły smutny.
– Mamo, pani powiedziała, żebyśmy narysowali rodzinę. Narysowałem babcię tylko przy Antku i Zuzi (dziećmi Magdy). Bo ona ich bardziej lubi.
Serce mi pękło. Jak wytłumaczyć dziecku, że nawet w rodzinie są niesprawiedliwości?
Postanowiłam porozmawiać z teściową. Zadzwoniłam do niej z drżącym sercem.
– Dzień dobry, mamo. Czy mogłabym przyjechać na chwilę?
– A po co? – zapytała chłodno.
– Chciałabym porozmawiać…
– Jeśli chodzi o pieniądze, to wiesz dobrze, że Magda ma trudniej.
– Nie chodzi o pieniądze – przerwałam jej stanowczo. – Chodzi o to, jak traktuje pani moje dzieci.
Zapadła cisza.
– Agnieszko… Ty zawsze byłaś taka wrażliwa. Przesadzasz.
Rozłączyła się.
Wróciłam do domu roztrzęsiona. Marek patrzył na mnie bezradnie.
– I co teraz? – zapytał cicho.
– Nie wiem – odpowiedziałam szczerze. – Ale nie pozwolę już dłużej krzywdzić naszych dzieci.
Od tamtej pory zaczęłam budować własną rodzinę na naszych zasadach. Zapraszałam znajomych, organizowałam wspólne wyjazdy z dziećmi. Starałam się dawać im to poczucie bezpieczeństwa i miłości, którego sama nie miałam od rodziny męża.
Ale konflikt narastał. Magda zaczęła rozpowiadać po rodzinie, że jestem niewdzięczna i zazdrosna. Teściowa przestała do nas przychodzić w ogóle. Marek coraz częściej zamykał się w sobie.
Pewnego dnia usłyszałam rozmowę przez telefon:
– Mamo, ale Aga naprawdę się stara…
– Nie chcę o niej słyszeć! Zawsze była inna!
Zrozumiałam wtedy, że nigdy nie będę dla niej wystarczająco dobra.
Przyszedł moment krytyczny podczas świąt Bożego Narodzenia. Cała rodzina spotkała się u Magdy. Nas zaproszono „z grzeczności”. Kiedy weszliśmy do salonu, wszyscy ucichli. Dzieci Magdy dostały prezenty od babci na oczach wszystkich; moje dzieci dostały po czekoladzie.
Kacper spojrzał na mnie ze łzami w oczach:
– Mamo… dlaczego babcia nas nie kocha?
Nie wytrzymałam. Wstałam od stołu i powiedziałam głośno:
– Może czas przestać udawać rodzinę tylko dlatego, że wypada?
Zapadła cisza. Magda patrzyła na mnie z pogardą, teściowa odwróciła wzrok.
Wyszliśmy stamtąd szybciej niż przyszliśmy.
W domu długo płakałam. Marek przytulił mnie pierwszy raz od dawna:
– Przepraszam… Nie wiedziałem, że aż tak cię to boli.
– To nie chodzi tylko o mnie – odpowiedziałam cicho. – Chodzi o nasze dzieci.
Od tamtej pory Marek zaczął bardziej angażować się w nasze życie rodzinne. Przestał zabiegać o uznanie matki kosztem naszego szczęścia. Zbudowaliśmy własne tradycje świąteczne; dzieci przestały pytać o babcię.
Czasem jednak budzę się w nocy i pytam siebie: czy dobrze zrobiłam? Czy walka o szacunek jest warta rozbicia rodziny? Czy można być szczęśliwym bez akceptacji najbliższych?
A Wy? Czy mieliście kiedyś poczucie bycia gorszym w swojej rodzinie? Jak sobie z tym poradziliście?