Atramentowe ślady na dawnych listach – historia Jadwigi

Przyszło w zwyczajnej szarej kopercie, bez adresu zwrotnego. Pismo było obce – nierówne, przechylone, jakby piszący od dawna nie trzymał długopisu. Ale w tych kanciastych liniach było coś dziwnie znajomego, jakby każda litera znała mnie po imieniu. Na stemplu widniała data: trzy tygodnie temu. Jadwiga – pomyślałam, czytając swoje imię na początku listu, choć nikt już tak do mnie nie pisał od lat.

Drżały mi ręce, gdy rozcinałam kopertę. W środku był tylko jeden arkusz papieru, zapisany atramentem, który gdzieniegdzie rozmazał się w czarne ślady. „Wiem, że nie powinnam pisać… ale musisz poznać prawdę” – zaczynał list. Nie musiałam długo zgadywać. To był charakter pisma mojego ojca, którego nie widziałam od ponad dwudziestu lat. Odszedł nagle, zostawiając mnie i mamę bez słowa wyjaśnienia. Przez lata powtarzałam sobie, że nie chcę go znać, że nie potrzebuję żadnych odpowiedzi. Ale teraz, trzymając ten list, poczułam jak wracają wszystkie pytania, których nigdy nie odważyłam się zadać.

W kuchni czekała na mnie mama, Zofia. Siedziała przy stole z kubkiem herbaty, patrząc przez okno na szare podwórko. „Coś się stało?” – zapytała, widząc moją bladą twarz. Przez chwilę wahałam się, czy pokazać jej list. W końcu położyłam go na stole. Zofia spojrzała na kopertę i zbladła jeszcze bardziej niż ja. „To od niego?” – wyszeptała. Skinęłam głową.

Przez następne godziny siedziałyśmy w milczeniu. Mama bawiła się obrączką na palcu, ja gapiłam się na atramentowe ślady na papierze. W końcu zebrałam się na odwagę i zaczęłam czytać na głos:

„Jadwigo,

Nie wiem, czy masz ochotę mnie słuchać. Wiem, że zawiodłem cię i twoją matkę. Ale musisz wiedzieć, że nie wszystko było takie proste, jak się wydawało…”

Głos mi się załamał. Mama odwróciła wzrok. „Nie musisz tego czytać” – powiedziała cicho. Ale ja musiałam. Musiałam wiedzieć.

List był pełen wyznań i żalu. Ojciec pisał o swoim strachu, o błędach młodości, o tym, jak nie potrafił poradzić sobie z odpowiedzialnością za rodzinę. Pisał o kobiecie, którą poznał w pracy – o tym, jak myślał, że znajdzie z nią szczęście, ale szybko zrozumiał swój błąd. Pisał też o mnie – o tym, jak bardzo za mną tęsknił i jak każdego dnia żałował swojej decyzji.

„Może już mnie nie pamiętasz” – napisał – „ale ja pamiętam każdy twój śmiech i każdą łzę”.

Zamknęłam oczy i zobaczyłam siebie jako małą dziewczynkę, czekającą przy oknie na powrót taty z pracy. Przypomniałam sobie zapach jego płaszcza i ciepło jego dłoni. Przez lata próbowałam wymazać te wspomnienia, ale one wracały teraz ze zdwojoną siłą.

Wieczorem przyszła do mnie moja córka, Basia. Miała dwanaście lat i była ciekawa wszystkiego. „Mamo, dlaczego płaczesz?” – zapytała szeptem. Przytuliłam ją mocno.

– Czasem ludzie odchodzą i zostawiają po sobie ślady – powiedziałam jej cicho. – Takie czarne ślady na sercu.

Basia spojrzała na mnie poważnie.

– Ale można je zmyć?

Nie wiedziałam, co odpowiedzieć.

Następnego dnia postanowiłam pojechać do ojca. W liście podał adres: małe miasteczko pod Lublinem. Mama próbowała mnie powstrzymać.

– Jadwiga, po co rozdrapywać stare rany? On cię zranił!

– Muszę to zrobić dla siebie – odpowiedziałam stanowczo.

Podróż była długa i pełna wspomnień. Każde drzewo za oknem pociągu przypominało mi dzieciństwo spędzone na wsi u dziadków. Kiedy dotarłam na miejsce, serce waliło mi jak młotem.

Dom był stary i zaniedbany. Drzwi otworzył mi starszy mężczyzna o siwych włosach i zmęczonych oczach. Przez chwilę patrzyliśmy na siebie w milczeniu.

– Jadwiga? – zapytał niepewnie.

– Tak… tato.

Wpuścił mnie do środka bez słowa. W salonie unosił się zapach starych książek i wilgoci. Na stole leżały kolejne listy – wszystkie zapisane tym samym nierównym pismem.

– Pisałem do ciebie wiele razy – powiedział cicho. – Ale nigdy nie miałem odwagi wysłać tych listów.

Usiedliśmy naprzeciwko siebie. Przez chwilę panowała niezręczna cisza.

– Dlaczego odszedłeś? – zapytałam w końcu.

Zacisnął dłonie na kolanach.

– Byłem tchórzem – odpowiedział szczerze. – Bałem się odpowiedzialności… Bałem się życia.

Patrzyłam na niego i widziałam w nim człowieka złamanego przez własne decyzje. Przez lata obwiniałam go za wszystko złe w moim życiu: za samotność mamy, za własne lęki i niepewność. Teraz widziałam przed sobą starego człowieka, który żałował każdego dnia spędzonego bez córki.

Rozmawialiśmy długo – o przeszłości, o moim dzieciństwie, o tym, co mogło być inaczej. Płakaliśmy oboje.

Kiedy wróciłam do domu, mama czekała na mnie w kuchni.

– I co? – zapytała tylko.

– On jest już innym człowiekiem – odpowiedziałam cicho. – Ale ja też jestem inna.

Przez następne dni dużo myślałam o tym spotkaniu. Czy można wybaczyć komuś tak wielką krzywdę? Czy przebaczenie jest możliwe tylko dla tych, którzy naprawdę żałują?

Czasem patrzę na atramentowe ślady na dawnych listach i zastanawiam się: ile jeszcze tajemnic kryje się w naszych rodzinach? Ile bólu można ukryć pod warstwą codzienności? Może warto czasem otworzyć stare koperty i zmierzyć się z przeszłością… zanim będzie za późno?